Αμισός

Αρχαία πόλη στις νότιες ακτές του Εύξεινου Πόντου, που γνώρισε μεγάλη ακμή (σήμερα Σαμψούντα). Κατά τον Στράβωνα, την έχτισαν οι Μιλήσιοι, πιθανότατα στις αρχές του 6ου αι. π.Χ. Στα χρόνια του Περικλή, η Αθήνα έστειλε εκεί πολυάριθμους αποίκους, με επικεφαλής τον Αθηνοκλέα, o οποίος μετονόμασε την πόλη σε Πειραιά. Μετά την Ανταλκίδειο ειρήνη (387 π.Χ.) κατέλαβαν την Α. οι Πέρσες. Απέκτησε πάλι την ανεξαρτησία της μετά τους νικηφόρους πολέμους του Μεγάλου Αλεξάνδρου, δεν μπόρεσε όμως να αποφύγει την εμπλοκή στους πολέμους μεταξύ των διαδόχων του. Το 248 π.Χ. την κατέλαβε, ύστερα από μακρά πολιορκία, ο βασιλιάς του Πόντου Μιθριδάτης ΣΤ’ ο Ευπάτωρ και υπό την κυριαρχία του γνώρισε ακμή και ευημερία. Στην περίοδο του Γ’ Μιθριδατικού πολέμου την κατέλαβε ύστερα από σθεναρή αντίσταση o Ρωμαίος στρατηγός Λούκουλος, αφού την πυρπόλησε προηγουμένως ο φρούραρχός της Καλλίμαχος. Παρ’ όλα αυτά, οι Ρωμαίοι αναγνώρισαν στην Α. αυτονομία, την οποία διατήρησε έως την εποχή του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Από τότε αφομοιώθηκε με τις άλλες πόλεις του βυζαντινού κράτους, του οποίου αποτέλεσε αναπόσπαστο τμήμα μέχρι την κατάληψή της από τoν σουλτάνο Βαγιαζήτ τον Κεραυνό (1392).